Σάββατο 14 Μαΐου 2016

Κλινική Προσέγγιση της Κοιλιοκάκης

ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗ ( ΕΝΤΕΡΟΠΑΘΕΙΑ ΑΠΟ ΓΛΟΥΤΕΝΗ )

Τι είναι η κοιλιοκάκη ;
Είναι μία πάθηση του πεπτικού συστήματος που χαρακτηρίζεται από οίδημα του εντέρου και αντίδραση στην γλουτένη: μια πρωτεΐνη που
βρίσκεται στα δημητριακά(στο σιτάρι και τα προϊόντα του, το κριθάρι και
τη σίκαλη)

Τι την προκαλεί ;
Πιστεύεται ότι ένα εκλυτικό αίτιο όπως ένας ιός ,μία σοβαρή χειρουργική
επέμβαση η ένα ιδιαίτερο stress φέρνουν στην επιφάνεια την προϋπάρχουσα γενετική ευαισθησία και προκαλείται έτσι η φλεγμονή του εντερικού βλεννογόνου μέσω ανοσολογικού μηχανισμού. Εάν
πάσχετε από την νόσο ,τότε είναι πιθανό να υπάρχουν και άλλοι
συγγενείς σας όπως γονείς και αδέλφια που να πάσχουν επίσης χωρίς να το γνωρίζουν, γι’αυτό είναι καλό να τους ενημερώσετε. Δεν πρέπει να
συγχέεται πάντως αυτή η πάθηση με την αλλεργία στο σιτάρι και το αλεύρι που έχουν κάποια άλλα άτομα η και εκείνοι που πάσχουν από
την κοιλιοκάκη, στους οποίους μπορεί να συνυπάρχουν και οι δύο διαταραχές. Μπορεί επίσης να συνυπάρχουν στα άτομα αυτά και
παθήσεις του θυρεοειδούς, σακχαρώδης διαβήτης και μία δερματοπάθεια που λέγεται ερπητοειδής δερματίτις με υποτροπιάζοντα
πολύμορφα εξανθήματα, που συνοδεύονται απο έντονο κνησμό η καύσο και ηωζινοφιλία στο αίμα και το υγρό των φυσσαλίδων (χαρακτηριστικός ο σχηματισμός ερπητοειδών ομάδων με συμμετρική διάταξη στα άκρα και τον κορμό).

Ποιά είναι τα συμπτώματα της κοιλιοκάκης ;
Τα παιδιά με κοιλιοκάκη παρουσιάζουν βαριά διάρροια που τα δυσκολεύει στην ανάπτυξή τους. Σε μεγαλύτερες ηλικίες βλέπουμε εκτός
από τη διάρροια και την παρουσία λίπους στα κόπρανα ακόμα και δυσκοιλιότητα με σκληρά κόπρανα, αέρια και μετεωρισμό (φούσκωμα ) στην κοιλιά, πόνους χαμηλά, ερεθισμό του στομάχου, ελκη (πληγές ) στο στόμα, κάψιμο στο λαιμό, εύκολη κόπωση, δόντια που σπάζουν εύκολα, το εξάνθημα που περιγράψαμε προηγουμένως (στα γόνατα, τους
αγκώνες, τούς γλουτούς, την πλάτη ), σιδηροπενική αναιμία,
οστεοπόρωση και σε σχέση με άλλα άτομα, συχνότερα κάποια νεοπλάσματα (αδενοκαρκίνωμα του εντέρου και Τ- λέμφωμα ).

Πως τίθεται η διάγνωση ;
Εφ όσον υπάρχουν τα συμπτώματα που περιγράψαμε μπορούμε να
κάνουμε εξετάσεις στο αίμα, βιοψία λεπτού εντέρου η και δέρματος από την προσβεβλημένη περιοχή .Στο αίμα αναζητούμε τα ειδικά
αντισώματα: αντιγλιαδινικά (AGA) IgA/G, τα αντισώματα έναντι της ιστικής τρανσγλουταμινάσης (anti t TG ) και κατά του ενδομυσίου – δηλ. έναντι του συνδετικού ιστού γύρω από τις λείες μυϊκές ίνες του εντέρου (anti EMA) .Αν τα αντισώματα είναι θετικά θα πρέπει να γίνεται
και η βιοψία του δωδεκαδακτύλου προ της θεραπείας .

Ποιά είναι η θεραπεία ;
Το κύριο θεραπευτικό μέσο είναι η απαλλαγμένη απο τη γλουτένη δίαιτα, δηλαδή μία δίαιτα χωρίς τα δημητριακά που αναφέραμε και τα προϊόντα τους .Αντιθέτως τροφές που προέρχονται από ρύζι ή καλαμπόκι ή σόγια επιτρέπονται αρκεί να μην τους έχουν προσθέσει γλουτένη ,κάτι
που συνηθίζεται στη βιομηχανία τροφίμων.
Αν πάντως μείνει κανείς σε δίαιτα απαλλαγμένη από γλουτένη για μερικούς μήνες όχι μόνο νιώθει καλύτερα αλλά και αποδεδειγμένα θεραπεύεται η βλάβη του βλεννογόνου του εντέρου ,όπως αποδεικνύεται
στην επανεξέταση που συνηθίζουμε να κάνουμε στην κλινική μας. Ετσι
ελέγχονται όλα τα συμπτώματα των πασχόντων. Η πρόγνωση είναι στους πιο πολλούς εξαιρετική!

Για πόσο καιρό πρέπει να κάνει κανείς δίαιτα ;
Οι Αμερικανοί συνηθίζουν να λένε : “once a celiac, always a celiac ”
κάτι που σημαίνει βέβαια ότι οι πάσχοντες θα πρέπει να απέχουν απο τις τροφές με γλουτένη δια βίου ! Θεραπεία για τις εκδηλώσεις και
συμπτώματα της νόσου μπορεί να δοθεί, όπως πχ για τη δερματίτιδα και τον κνησμό , για τις ελλείψεις βιταμινών λόγω κακής απορρόφησης (την έλλειψη σιδήρου ,ασβεστίου ,βιταμίνης D) ,για τη διάρροια κλπ.
Ομως η ορθή δίαιτα μπορεί να μειώσει ακόμη και αυτές τις ανάγκες των
πασχόντων.
Επειδή τα άτομα αυτά έχουν συνήθως και δυσανεξία στη λακτόζη των
γαλακτοκομικών καλό είναι να λαμβάνεται υπ’ όψιν και αυτό στη δίαιτα. Να τονίσουμε και πάλι, ότι αν και η βελτίωση των συμπτωμάτων με δίαιτα χωρίς γλουτένη αρχίζει σε λίγες μόνο εβδομάδες , η σχετική
αγωγή δεν πρέπει να σταματά.

Πηγή:
Αδαμίδη Σοφία M.D. Αδαμίδης Σωτήριος ΜD, PhD
/ντης Παθολόγος.
Α΄Παθολογικής Κλινικής
Ιατρικού Αθηνών
www.adamidisnet.gr

Κυριακή 1 Φεβρουαρίου 2015

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ Β-ΓΛΥΚΑΝΩ

Οι β-γλυκάνες (b-glucans) είναι φυσικοί πολυσακχαρίτες που βρίσκονται στο κυτταρικό τοίχωμα των μυκήτων και στα κυτταρικά τοιχώματα των δημητριακών σπόρων και κυρίως στο κριθάρι (2,5-11%) και τη βρώμη (2,2-7,8%). Οι β-γλυκάνες είναι πολυμερή γλυκόζης, δηλαδή αποτελούνται από πολλές μονάδες γλυκόζης που είναι ενωμένες μεταξύ τους.


ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ Β-ΓΛΥΚΑΝΩΝ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ


Οι β-γλυκάνες αποτελούν πλούσια πηγή διαιτητικών ινών,  βελτιώνοντας έτσι τη λειτουργικότητα του γαστρεντερικού σωλήνα.
Συμβάλλουν επίσης στη μείωση της χοληστερόλης (μέσω μείωσης της απορρόφησης χοληστερόλης στον πεπτικό σωλήνα, μέσω δέσμευσης των χολικών αλάτων και αποβολής τους στα κόπρανα οπότε η χοληστερόλη της κυκλοφορίας χρησιμοποιείται για την αναπλήρωσή τους και μέσω μιας οργανικής χημικής ένωσης που ονομάζεται προπιονικό οξύ η οποία επιδρά στον μεταβολισμό χοληστερόλης στο ήπαρ).
Συμβάλουν στην καλύτερη ρύθμιση των μεταγευματικών επιπέδων της γλυκόζης και ινσουλίνης του αίματος (μέσω μείωσης του ρυθμού κένωσης του στομάχου και κατ’ επέκταση μέσω μείωσης της ταχύτητας απορρόφησης της γλυκόζης που οδηγεί σε ηπιότερη γλυκαιμική και ινσουλιναιμική απόκριση).
Τέλος, θα μπορούσαν να παίξουν ρόλο στον έλεγχο του σωματικού βάρους, μέσω της αύξησης του αισθήματος του κορεσμού που έπεται της κατανάλωσής τους.

Οι β-γλυκάνες είναι σημαντικά δομικοί πολυσακχαρίτες που βρίσκονται στα κυτταρικά τοιχώματα των δημητριακών ολικής άλεσης κυρίως στο ενδοσπέρμιο και στην εξωτερική μεμβράνη των σπόρων. Η μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε β-γλυκάνες βρίσκεται κατά σειρά περιεκτικότητας στο κριθάρι, τη βρώμη, τη σίκαλη και το σιτάρι και η περιεκτικότητα επηρεάζεται και ποικίλει ανάλογα με το σπόρο αλλά και την περιοχή καλλιέργειας του εκάστοτε δημητριακού.
Συγκεκριμένα, το κριθάρι περιέχει κατ' ελάχιστο 2,5% του βάρους του σε β-γλυκάνες, η βρώμη 2,2%, η σίκαλη 1,2%, και το σιτάρι 0,4%
Οι β-γλυκάνες θεωρούνται ως διαιτητικές ίνες, διότι το πεπτικό σύστηνα του ανθρώπου δεν διαθέτει τα κατάλληλα ένζυμα για τη διάσπαση και αφομοίωσή τους, εκτός του παχέως εντέρου όπου σε κάποια έκταση αποικοδομούνται από την εντερική χλωρίδα.
Οι β-γλυκάνες των δημητριακών αποδεδειγμένα συμβάλουν στη ρύθμιση της εντερικής χλωρίδας, και στην περαιτέρω ρύθμιση της κινητικότητας του εντέρου, βελτιώνοντας σημαντικά στον όγκο της μάζας των κοπράνων. Αυξάνουν το χρόνο παραµονής της τροφής στο έντερο, επιβραδύνουν την κένωση του περιεχομένου του στοµάχου και την απορρόφηση της γλυκόζης, βοηθώντας σημαντικά στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα. Επίσης έχουν την σημαντική ιδιότητα να δεσμεύουν τοξικές ουσίες, και βοηθούν σημαντικά στη μείωση των επιπέδων της χοληστερόλης του αίματος καθώς και στη ρύθμιση του μεταβολισμού των λιποπρωτεινών. Η κατανάλωση δημητριακών με υψηλή περιεκτικότητα σε β-γλυκάνες αποφέρουν επιλεκτική μείωση της LDL (κακής χοληστερόλης) ενώ παράλληλα αυξάνουν την HDL (καλή χοληστερόλη).
Οι β-γλυκάνες, ως διαιτητικές ίνες, είναι άπεπτες στο λεπτό έντερο, αλλά ζυμώνονται ολοκληρωτικά ή μερικά από τη χλωρίδα του παχέως εντέρου, παρουσιάζουν ενδείξεις πρεβιοτικής δράσης, παράγοντας μικρού μοριακού βάρους λιπαρά οξέα, όπως το προπιονικό και το βουτυρικό οξύ, τα οποία αποτελούν πηγή ενέργειας των κυττάρων του εντερικού επιθηλίου εξασφαλίζοντας την καλή υγεία του εντέρου. Παρουσιάζοντας προστατευτική δράση ενάντια στον καρκίνο του παχέως εντέρου.
Η καθημερινή κατανάλωση τριών με τεσσάρων μερίδων δημητριακών ολικής άλεσης με μεγάλη περιεκτικότητα σε β-γλυκάνες όπως το κριθάρι και η βρώμη παίξουν σημαντικό ρόλο στον έλεγχο του σωματικού βάρους και στη βελτίωση του μεταβολισμού, όχι µόνο µέσω της ρύθμισης της γλυκόζης και ινσουλίνης, αλλά και µέσω της αύξησης της αίσθησης του κορεσμού, λόγω αύξησης του ιξώδους στο περιεχόμενο του στοµάχου και της μείωσης της απορρόφησης της τροφής από το λεπτό έντερο, δράσεις που φαίνεται ότι οδηγούν στη μείωση της όρεξης. Η μείωση της επιθυμίας για πρόσληψη τροφής, σε συνδυασμό µε µία υγιεινή και ισορροπημένη δίαιτα και ικανοποιητική άσκηση, μπορεί να βοηθήσει στον καλύτερο έλεγχο του σωματικού βάρους.