ΚΑΙ ΤΑ ΓΟΝΙΔΙΑ ΕΥΘΥΝΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ

Τα γονίδια μπορεί να μην είναι πανάκεια, όπως φαίνεται όμως ρυθμίζουν πολλά περισσότερα από όσα εκτιμούσαμε πως γνωρίζουμε μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με επιστημονική έρευνα, την οποία παρουσίασαν ολλανδοί επιστήμονες, εντοπίσθηκε η γονιδιακή μετάλλαξη που κάνει τις γυναίκες να παίρνουν εύκολα περισσότερα – κατά μέσον όρο οκτώ – κιλά.
Η συγκεκριμένη μετάλλαξη, την οποία πιστεύεται ότι φέρει μία στις τρεις γυναίκες, τροφοδοτεί την ανάπτυξη λιπώδους ιστού και έτσι αυξάνει δυόμισι φορές τις πιθανότητες των φορέων να παχύνουν.
Στους άνδρες δεν έχει την ίδια επίδραση. Ωστόσο οι επιστήμονες αναφέρουν πως και εκείνοι έχουν το δικό τους «γονίδιο της παχυσαρκίας», το οποίο τους ωθεί να υπερκαταναλώνουν παχυντικά φαγητά.
Η μελέτη πραγματοποιήθηκε από επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Μάαστριχτ και παρουσιάστηκε στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Παχυσαρκίας, οι εργασίες του οποίου ολοκληρώθηκαν χθες στο Λίβερπουλ.

Σχεδόν το ένα τρίτο των γυναικών πιστεύεται ότι έχουν «μεταλλαγμένο» ένα τμήμα του DNA τους, το οποίο τροφοδοτεί την ανάπτυξη του λιπώδους ιστού και αυξάνει κατά 2,5 φορές τις πιθανότητες σε όσες το έχουν, να βάζουν εύκολα κιλά.

Οι άντρες, σύμφωνα με τους ειδικούς, έχουν επίσης το δικό τους «παχυντικό γονίδιο», που τους κάνει να πέφτουν με τα μούτρα στις υψηλής θερμιδικής αξίας τροφές.

Τα ευρήματα αυτά ανοίγουν το δρόμο της ελπίδας για νέα πειράματα, που θα ξεχωρίσουν εκείνους που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να «χάσουν τη μάχη με τη ζυγαριά τους» χάρη σε γονιδιακούς παράγοντες, αναφέρει το δημοσίευμα.

Επιστήμονες από το πανεπιστήμιο του Μάαστριχτ μελέτησαν και ανέλυσαν το DNA πάνω από 5.000 ανδρών και γυναικών για διάστημα 10 ετών, για να εντοπίσουν τα γονίδια που ευθύνονται για την παχυσαρκία.

Ανακάλυψαν ότι ένα μεταλλαγμένο γονίδιο, το MMP2, υπήρχε μόνο στις γυναίκες –και όχι στους άντρες- που έβαζαν κιλά.

Σύμφωνα με τον ερευνητή Dr Freek Bouwman, τουλάχιστον το 30% των γυναικών φέρουν το συγκεκριμένο γονίδιο.

Για τον καθηγητή John Wilding από την βρετανική εταιρεία για τη μελέτη της παχυσαρκίας, ωστόσο, προσθέτει το δημοσίευμα, δεν πρέπει κανείς να ρίχνει όλη την ευθύνη στα γονίδια. «Οι άνθρωποι πρέπει να προσέχουν τι τρώνε. Μπορεί να μην μπορείς να αλλάξεις τα γονίδιά σου, όμως σίγουρα μπορείς να αλλάξεις τις διατροφικές σου συνήθειες».

Οπως εξήγησε ο επικεφαλής ερευνητής δρ Φρέεκ Μπόουμαν από το Ιδρυμα Ερευνας Διατροφής και Τοξικολογίας του Μάαστριχτ (NUTRIM), οι ερευνητές παρακολούθησαν επί μία δεκαετία 4.662 εθελοντές, καταγράφοντας τις διακυμάνσεις στο σωματικό βάρος τους.
Στο τέλος της δεκαετίας επέλεξαν δύο ομάδες: μία που είχε διατηρήσει σχεδόν σταθερό το βάρος της (απαρτιζόταν από 259 εθελοντές, οι οποίοι πήραν ή έχασαν λιγότερο από 2 κιλά) και μία που πήρε πολύ βάρος (237 εθελοντές που πήραν πάνω από 8 κιλά στη διάρκεια της δεκαετίας).
Οι ερευνητές υπέβαλαν σε γενετικές εξετάσεις τους εθελοντές που είχαν διαλέξει για να εξετάσουν εάν έφεραν ορισμένες μεταλλαγές στα γονίδια ACE, FTO, AKR1C2, TIMP4 και MMP2, οι οποίες σε προγενέστερες μελέτες είχαν συσχετισθεί με το βάρος ή με τη ρύθμισή του.

Οπως διαπίστωσαν, μια συγκεκριμένη μετάλλαξη στο γονίδιο MMP2 ήταν πολύ συχνή στις γυναίκες που είχαν παχύνει ενώ στους άνδρες που είχαν παχύνει εντοπίσθηκε συγκεκριμένη μεταλλαγή του γονιδίου FTO.

Η μεταλλαγή του MMP2 εντοπίσθηκε σε μία στις τρεις εθελόντριες που πάχυναν, ενώ οι άνδρες-φορείς του μεταλλαγμένου FTO είχαν 87% πιθανότητες να παχύνουν.
Το γονίδιο FTO, το οποίο αποκαλείται και γονίδιο του junk food, αυξάνει τη λαχτάρα για τρόφιμα πλούσια σε λίπη και ζάχαρη, με αποτέλεσμα οι άνδρες που το φέρουν να καταναλώνουν κατά μέσον όρο 100 θερμίδες περισσότερες σε κάθε τους γεύμα.
Οπως εξήγησε ο δρ Μπόουμαν, τα γονίδια της παχυσαρκίας μπορεί να είναι διαφορετικά στα δύο φύλα επειδή ελέγχονται από τις ορμόνες του φύλου.
Σε κάθε περίπτωση, οι ερευνητές εκτιμούν ότι οι συγκεκριμένοι «γονιδιακοί πολυμορφισμοί» στα FTO και MMP2 «μπορεί να αποτελούν προάγγελους αύξησης του σωματικού βάρους σε διάστημα μιας 10ετίας».

Για τους άνδρες
Το γονίδιο που επιφέρει την «καταδίκη» των γυναικών μπορεί οι άνδρες να μην το φέρουν, έχουν όμως και αυτοί το δικό τους γονίδιο έσπευσαν να διευκρινίσουν οι ερευνητές. Για τους άνδρες, η ελαττωματική έκδοση του γονιδίου που ονομάζεται FTO τους αναγκάζει να πάρουν περισσότερα από έξι κιλά.
Το γονίδιο αυτό έχει την προσωνυμία «γονίδιο του junk food» και η «δουλειά» του είναι να αυξάνει την όρεξη για κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε λιπαρά και ζάχαρη. Οπως έχουν αποκαλύψει οι ειδικοί, οι άνδρες που είναι φορείς του εν λόγω γονιδίου κατά μέσον όρο καταναλώνουν 100 θερμίδες περισσότερες από αυτούς που δεν το έχουν. Σύμφωνα με υπολογισμούς που έχουν κάνει οι επιστήμονες, το επιπλέον φαγητό που καταναλώνουν φθάνει τις 2.100 θερμίδες ή τρία επιπλέον γεύματα σε μία εβδομάδα.

Οι ειδικοί εκτιμούν ότι τα γονίδια FTO και MPP2 δείχνουν προτίμηση σε συγκεκριμένο φύλο, επειδή ελέγχονται από τις ορμόνες του σεξ, δηλαδή την τεστοστερόνη για τους άνδρες και την προλακτίνη για τις γυναίκες, όπως αναφέρθηκε στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Παχυσαρκίας.
Οι σύνεδροι ανέφεραν ότι τα ευρήματα της μελέτης θα βοηθήσουν στην κατανόηση και στην ταυτοποίηση των ανθρώπων που βάζουν την επόμενη ημέρα τα κιλά που έχουν χάσει με αρκετή προσπάθεια της προηγούμενες.
Ο καθηγητής Τζον Ουίλντινγκ, από την Εταιρεία Μελέτης Παχυσαρκίας της Βρετανίας, έσπευσε να διευκρινίσει πως «δεν μπορούμε να κατηγορήσουμε αποκλειστικά τα γονίδια για την υπερφαγία και τη μη απώλεια βάρους. Θα πρέπει να ενδιαφέρονται για το τι και πόσο καταναλώνουν. Και εάν δεν τα καταφέρνουν να βρουν τρόπους να αλλάξουν τη διατροφική τους συμπεριφορά».